KAWSAYKUTIKAWSAY: TIQITUNA

RUNA KAY

NAPAYUKUYKICHIK

Hinantinpi Qichwa masiykuna, kay chusaqlla puriq intirnit nisqata mañarikuspaymi, kunanmantapacha qamkunawan kuchka rimaykanakuspa tiqsimuyuntinman chayarqusun. Kaypiqa Qichwa kawsayninchikta, astawanraq kallpancharisun. Kusi puywa, chuya yuyay wayralla ñancharikuspa. Machunchikunapa, kuraqninchikkunapa yachayninwan kallpachaykukuspa, Apunchikkuna, Pachamamanchik munanqam qalilla purinanchikta.

Qichwa kawsayninchikrayku, maypipas, qaynapas, kunanpas, haykaqpas.

1: Qullqiyuqña kaspapas amapuni wasiykiman chayana ñanta chinkachinkichu.

2: Munaywanqa imapas atinallami, wañuypas mana wañuy.

3: Manami yanqa utirayanachu, atuqmi llallirquwasunman.

4: Ama pitapas waqachinkichu, wiqinman chayaspataq kuyay puriwaq.

CHULLPI HARAWI

Paray wichay lluqllapa apamusqan rumi,

ñan patapi mana rumichay atina,

purikuqkuna mitkachiq rumi.

Sapa paraptin sunquyki muyuchiq,

Mana munaptiykipas chakiyki kallkayachiq,

Qamtaqsi mayu kanki, ñuqataq tuytuq rumi kasaq:

Maymanchá apawanki,

chaymanchá qatisqayki,

Ichari maypichá saqiwanki,

chaypichari suyasqayki.

martes, 14 de agosto de 2012

TIQITUNA

TIQI TUNA

Tukuy sunquywan kay pachapi Tiqituna wawakunapaq. Manam haykaqpas qunqanichu Chuquyupi Samichaypa pukllaqmasin chikuchata. Chaynallataqmi Pawqartanpupi riqsisqay Wilwiku sutiyuq wawata yuyarillanitaq.

-->

Chila rumi,

Raku chunta tullucha, 

mana pakiy atina.

Tiqi llasaq chuñi sikicha, 

mana qipiy atina.

Qiqi pataq puti wiksacha, 

mana marqay atina. 

wayra qisa  yuyaysapa
umacha, 

mana yukay atina.

Pawaq warka chakicha

Mana aypay atina.

Kanchaq puka chullunku uyacha,

Rumpu qura, hanukay lunqu uñacha.

Yuraq wayita kallampa walicha,

Hanaq pacha anqas chukucha,

chinkaq chillu yana ñawicha,

Machaymachay ruruq simicha,

Mati away pallay chumpi wiqawcha,

Mana qasiq siqsiq makicha,

Yuraq chuqllu asiq kirucha,

Urqu qasa qapaq wayta sunqucha,

Qampim kusi kawsayniy qipan,

mana chillmiq qipa wiñay rikchan,

Qichwa wawa, suña wawa.