RUNA KAY

NAPAYUKUYKICHIK

Hinantinpi Qichwa masiykuna, kay chusaqlla puriq intirnit nisqata mañarikuspaymi, kunanmantapacha qamkunawan kuchka rimaykanakuspa tiqsimuyuntinman chayarqusun. Kaypiqa Qichwa kawsayninchikta, astawanraq kallpancharisun. Kusi puywa, chuya yuyay wayralla ñancharikuspa. Machunchikunapa, kuraqninchikkunapa yachayninwan kallpachaykukuspa, Apunchikkuna, Pachamamanchik munanqam qalilla purinanchikta.

Qichwa kawsayninchikrayku, maypipas, qaynapas, kunanpas, haykaqpas.

1: Qullqiyuqña kaspapas amapuni wasiykiman chayana ñanta chinkachinkichu.

2: Munaywanqa imapas atinallami, wañuypas mana wañuy.

3: Manami yanqa utirayanachu, atuqmi llallirquwasunman.

4: Ama pitapas waqachinkichu, wiqinman chayaspataq kuyay puriwaq.

CHULLPI HARAWI

Paray wichay lluqllapa apamusqan rumi,

ñan patapi mana rumichay atina,

purikuqkuna mitkachiq rumi.

Sapa paraptin sunquyki muyuchiq,

Mana munaptiykipas chakiyki kallkayachiq,

Qamtaqsi mayu kanki, ñuqataq tuytuq rumi kasaq:

Maymanchá apawanki,

chaymanchá qatisqayki,

Ichari maypichá saqiwanki,

chaypichari suyasqayki.




martes, 25 de septiembre de 2012

PABLO NERUDA Harawiqta 39 wataña wañusqanta yuyarispa.


XX Harawi

(Pablo Neruda)

Atiymanmi kunan tuta ancha llaki rimaykuna qillqayta.
Qillqaymanmi kanpas: Tutaqa chaskachasqa kachkan, karupitaq, anqas quyllurkuna llipipin.
Tuta wayrataq hanaq pachapi muyuntaq, takirintaq.
Atiymanmi kunan tuta ancha llaki rimaykuna qillqayta.
Munakurqanimi, mayninpiqa paypas munakuwarqan.
Kunanhina tutakuna marqayniypi lulurqani.
Pasaqtan muchaykurqani hanaq pachaq pachanpi.
Munakuwarqan, mayninpi ñuqapas munakuqmi kani.
Imayna mana munaymanchu karqa chay chinkariq hatun ñawinta.
Atiymanmi kunan tuta ancha llaki rimaykunata qillqayta.
Manami yachanichu, sunquymi waqan,
Chin niq tuta uyariy, astawanraq chin mana paywan.
Rimaytaq nunaman urmaykamun imaynam sulla qachumanhina.
Imañam ququn munayniyta manataq paypaq waqaychanichu chay.
Tutaqa chaskachasqa kachkan, paytaq mana ñuqawanñachu.
Chayllami chay. Karupi pichá takichkan. Ichaqa karupi.
Nunay manapunimi takchu pay chinkachisqaymantapacha.
Achuykunaypaqhina ñawiy maskakacharin.
Sunquy maskachkan, paytaq manaña ñuqawanchu.
Kikin tuta kikin sachakuna yuraqyachiq.
Ñuqanchik, qayna kaqkuna, manam kikinñachu kanchik.
Manañami munanichu, chiqaymi, ichaqa mayta munarqani.
Rimayniy wayrata maskarqa rinrinta llamiykunaypaq.
Ukpa. Ukpañachá. Imaynami ñawpaq muchayniypahina.
Rimaynin, kanchaq kurkun. Chinkariq ñawinkuna.
Manañami munanichu, chiqaqmi, ichaqa munachkaniraqchus.
May pisillami munanakuy, aswan karutaq qunqay.
Kunanhina tutakunam, marqayniypi uqllaykurqani. Nunay manapunim takchu chinkachisqaywan.
Kayllañapas paypa ñakarichiwasqan kanman chaypas, kaykunallañataq paypaq rimaykuna qillqasqay kanman chaypas.

Tikraq: Willkaruna