WAYLIYA TAKI,

EULOGIO CASTILLO ZAMALLOA TAYTAYPAQ, PAQARISQAN PUNCHAWTA YUYARISPA,

Wayliya, wayliyahiya, wayliya, wayliyahiya,

wayliyahiya, wayliya, wayliyahiya wayliya,

Kay uray llaqtkunapis,

Kay wichay suyukunapis,

Sipichiwayta munanku,

Wañuchiwayta nichkanku,

Hinayá rimachkachunku,

Hinayá muspachkachunku,

Atinkuqakuchu ñuqawan,

Wiñay kawsaqmi kachkani.

Wayliya, wayliyahiya, wayliya, wayliyahiya,

wayliyahiya, wayliya, wayliyahiya wayliya,

Qawaylla, qawaykullaway,

riqsiylla riqsiykullaway,

Castillo qaqam kachkani,

anti runallas kachkani,

Munanki, mana munanki,

yuyanki, mana yuyanki,

ñuqam chay kanka kachkani,

qarichakuna waqachiq.

Uk saqmayllawan puñuchiq.

Wayliya, wayliyahiya, wayliya, wayliyahiya,

wayliyahiya, wayliya, wayliyahiya wayliya,

MI, ayamarqay killapi, 30, 2010

ARRIERO TAKI,

ANTABAMBA LLAQTAYPI,

EDUVIGES COLLADO SALAS MAMAYPAQ,

Ayawayaway, ayawayaway, ayawayaway,

ayawayaway, ayawayaway, ayawayaway,

Aman mamallay waqallankichu,

Paqarillansi kutirqamusaq,

Minchallawaysi chayarqamusaq.

Wasiy punkupi lambras sachalla,

Qamña mamayta rikuykapuway,

Qamña mamayta llantuykapuway.

Awaki awa, puchkaki puchka,

Mamachallayqa uywakuwasqa,

Quri qullqillam wawayqa nispa.

Tukuynin

Chayta, chayta yuyarispam,

Waqay, waqay purichkani,

Chayta, chayta yuyarispam,

Putiy, putiy purichkani.

Puchkahina muyuykuspa,

Qaytuhina mana tukuy,

Kaypiñataq, wakpiñataq,

Pallayhina kancharispa,

Ayawayaway, ayawayaway, ayawayaway,

ayawayawa, ayawayaway, ayawayaway,

MI, Ayamarqay killapi, 20, 2010.

 

XX HARAWI

XX HARAWI

Qillqaq: Pablo Neruda

Atiymanmi kunan tuta ancha llaki rimaykuna qillqayta.

Qillqaymanmi kanpas: Tutaqa chaskachasqa kachkan, karupitaq, anqas quyllurkuna llipipin.

Tuta wayrataq hanaq pachapi muyuntaq, takirintaq.

Atiymanmi kunan tuta ancha llaki rimaykuna qillqayta.

Munakurqanin, mayninpiqa paypas munakuwarqan.

Kunanhina tutakuna marqayniypi uqllarqani.

Pasaqtan muchaykurqani hanaq pachaq pachanpi.

Munakuwarqan, mayninpi ñuqapas munakurqanimi.

Imayna mana munaymanchu karqa chay chinkariq hatun ñawinta.

Atiymanmi kunan tuta ancha llaki rimaykuna qillqayta.

Manami yachanichu, sunquymi waqan,

Chin niq tuta uyariy, astawanraq chin mana paywan.

Rimaytaq nunaman urmaykamun imaynami sulla qachumanhina.

Imañami ququn munayniyta manataña paypaq waqaychaptiy.

Tutaqa chaskachasqa kachkan, paytaq mana ñuqawanñachu.

Chayllam chay. Karupi pichá takichkan. Ichaqa karupi.

Nunay manapunimi takchu pay chinkachisqaymanta.

Achuykunapaqhina ñawiy maskakacharin.

Sunquy maskachkan, paytaq maña ñuqawanchu.

Kikin tutami kikin sachakuna yuraqyachiq.

Ñuqanchik, qayna kaqkuna, manami kikinñachu kanchik.

Manañami munanichu, chiqaymi, ichaqa mayta munarqani.

Rimayniy wayrata maskarqa rinrinta llamiykunaypaq.

Ukpa. Ukpañachá. Imaynami ñawpaq muchayniypahina.

Rimaynin, kanchaq kurkun. Chinkariq ñawinkuna.

Manañami munanichu, chiqaymi, ichaqa munachkaniraqchus.

May pisillami munanakuy, may karutaq qunqay.

Kunanhina tutakunami, marqayniypi uqllakurqani, 
nunay manapunimi takchu chinkachisqaymanta.

Kayllañapas paypa ñakarichiwasqan kanman chaypas, 
kaykunallañapas paypaq rimaykuna qillqasqay kanman chaypas.

Qichwaman tikraq: Willkamaru.

MI, 11/15/10

Carmen Estrella, chaskachaypaq

Yanachalláy, warmi munasqay, masachalláy,

Amapuni waqankichu, punchawlla tutayaptin,

Chayqa yana puyullami, wayra wayraptin picharikullanqa.

Pachapataq kanchaynin kutimullanqa.

Chaynallata tukuykunki,

sichus mana utqay kutiramuptin,

Qunqayllami, mana watuy,

intiwan kuchka chayarqamusaq,

Maypiña kaspaypas,

mana qamwanri yachanichu.

Yana puyu, para sunqu,

yuraq puyu, chaki sunqu,

qamwan kuchkan hatarisaq,

pachantaraq, pachapuyu,

hawantaraq, lasta puyu,

pawaylla pawaspa,

yanallayta watumusaq,

sinchi llakin matipachkan.

Ichallaraq waqaysiyman.

MI, AA, 11/7/10

QASARILLA MAMAY

Qamqa mamallay, wayralla kaypiñataq,

ima munay rikurinki, chuya yuraq pachallisqa, suquy suqu chukchaykipas.

Ay mamallay, chayna rikuspaymi yuyarini:

Maypiraq pallqa pampapi chuñuqi pasi,

Maypiraq punchaw punchaw liwliqa taki uyarinay,

Maypiraq tutan tutan chilulu qachwaq añascha.

Kay llaqtapiqa manami papachu masarisqa, achwanmi tukuy niraq runapa rinrin, sinqan, makin, chaytachari hapiruspa ima sumaqta chuñuykunki.

Ñuqallaypas qichwa wawayki,

Chullunkusqa chulluchaypas,

Rankachusqa punchuchaypas,

Hinantin runa qawarinanpaq,

Kaspiy, kaspi purichkani.

MI, 11/03/10